Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından ilkokul ve ortaöğretim öğrencilerine ücretsiz olarak dağıtılan ders kitapları varken, öğretmenler ve bazı okul idarecileri tarafından velilere ek kaynak ve yardımcı kitap dayatılması büyük tepki topluyor. Veliler, bu durumun hem yasalara aykırı olduğunu hem de aile bütçelerine ağır bir yük getirdiğini söylüyor.
Ücretsiz Kitaplar Raflarda Kalıyor
Her eğitim-öğretim yılı başında MEB tarafından milyonlarca öğrenciye ücretsiz dağıtılan kitaplar, velilerin beklentisini karşılamak yerine zaman zaman raflarda tozlanıyor. Bunun en büyük nedeni, öğretmenlerin öğrencilerden ek kaynak kitap talep etmesi. Veliler, devletin ücretsiz verdiği kitapların kullanılmamasını “israf” olarak nitelendiriyor.
Bir veli tepkisini şu sözlerle dile getiriyor:
“Okula giden üç çocuğum var. Daha ilk haftadan her biri için 350-400 lira değerinde ek kaynak kitap istendi. Devlet ücretsiz kitap veriyor ama öğretmenler yetersiz buluyor. Bu durumda biz neden ayrıca kitap alıyoruz? Eğer ücretsiz kitaplar yetersizse devlet bu işi niye yapıyor?”
Ekonomik Yük Altında Kalan Aileler
Özellikle ekonomik krizin derinleştiği bu dönemde, dar gelirli aileler için ek kaynak kitap masrafı ciddi bir sorun haline geldi. Veliler, kırtasiyelere giderek belirli yayınevlerinden yüksek fiyatlarla kitap almak zorunda kaldıklarını belirtiyor. Bazı aileler, çocuklarının eğitimden geri kalmaması için fedakârlık yaptıklarını ancak bunun bütçelerini sarstığını ifade ediyor.
Bir başka veli ise şu sözlerle yaşadığı sıkıntıyı anlattı:
“Devletin ücretsiz verdiği kitaplar aslında güzel. Fakat öğretmenler ‘yetersiz’ diyerek ek kaynak istiyor. Birinci sınıfa giden çocuğumdan bile 100 lira ek kitap parası istendi. Bu yükü kaldırmak zor.”
MEB’in Açıklamaları ve Yasal Çerçeve
MEB, kaynak kitap dayatmasının yasal olmadığını, yalnızca gönüllülük esasına dayalı önerilerde bulunulabileceğini defalarca duyurdu. Velilerin zorla yönlendirilmesinin yanlış olduğunu vurgulayan Bakanlık, bu konuda okul yönetimlerini ve öğretmenleri uyardı. Ayrıca özel okullarda “ders kitabı” adı altında ücret alınmasını yasakladı ve yaptırım uygulayacağını açıkladı.
Ancak buna rağmen sahada durum farklı işliyor. Birçok öğretmen, ders kitaplarının sınav hazırlığı açısından yetersiz olduğunu belirterek öğrencileri ek kaynaklara yönlendiriyor. Eğitim sendikaları ise bu uygulamanın hem ailelere ekonomik yük getirdiğini hem de ders kitaplarının niteliği konusunda soru işaretleri doğurduğunu söylüyor.
Öğretmenlerden Farklı Sesler
Bazı öğretmenler ise kaynak kitap dayatmasına karşı çıkıyor. 24 yıllık öğretmen Ekrem Mustafa Çakır, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Okullarda yardımcı kaynak adı altında kitap isteniyor, fahiş fiyatlara satılıyor. O kitapların çoğu öğrencilerin çantasında dahi açılmadan çöp oluyor. Bizim kitaplarımız bize yeter. Devletin verdiği kitapları kullanmak hem çocuklar hem de veliler için daha doğru.”
Uzmanlara Göre Çözüm: Ders Kitaplarının Niteliğini Artırmak
Eğitim uzmanlarına göre asıl sorun, ders kitaplarının bazı konularda yetersiz bulunması. Bu nedenle öğretmenler ek kaynak arayışına giriyor. Çözüm ise ders kitaplarının içeriklerinin geliştirilmesinden geçiyor. Uzmanlar, MEB’in düzenli çalıştaylarla öğretmenlerden ve akademisyenlerden görüş alarak kitapları daha nitelikli hale getirmesi gerektiğini belirtiyor.
Ayrıca, gerçekten ihtiyaç duyulacak ek kaynaklar için dezavantajlı ailelere devlet desteği sağlanmasının önemine dikkat çekiliyor. Bu sayede eğitimde fırsat eşitliği korunabilir.
Veliler Adalet İstiyor
Veliler, kaynak kitap dayatmasının yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda adalet sorunu olduğunu dile getiriyor. Maddi durumu iyi olan aileler kaynak kitapları rahatlıkla alabilirken, dar gelirli ailelerin çocukları geri planda kalabiliyor. Bu da eğitimde fırsat eşitsizliğini derinleştiriyor.
Bir veli şu sözlerle tepkisini özetledi:
“Çocuğumun başarısı, benim cüzdanımın kalınlığına göre belirlenmemeli. Devlet herkese eşit imkân sunmalı. Ücretsiz kitaplar veriliyorsa, bunlar kullanılmalı.”
Kaynak kitap tartışması, yıllardır velilerin en çok şikâyet ettiği konular arasında yer alıyor. MEB’in uyarılarına rağmen bazı öğretmenler ve okul idareleri bu kitapları zorunlu hale getiriyor. Veliler ise artan kırtasiye ve yaşam masrafları altında ezilirken, bu ek yükün kaldırılmasını istiyor. Eğitim uzmanlarına göre çözüm, ders kitaplarının niteliğinin artırılması, velilerin zorlanmaması ve gerçekten ihtiyaç duyulan materyallerin devlet tarafından sağlanmasında yatıyor.
Eğitimde fırsat eşitliği ve ailelerin ekonomik yükünün hafifletilmesi için bu konunun ivedilikle çözülmesi gerektiği her geçen gün daha yüksek sesle dile getiriliyor.
Haber Merkezi
