Türkiye’de kısa süre önce yürürlüğe giren Sığınak Yönetmeliği, kapsamı genişletilen zorunlulukları nedeniyle kamuoyunda en çok merak edilen düzenlemelerden biri oldu. Konutlardan stadyumlara, kamu binalarından metro tünellerine kadar pek çok yapıda sığınak şartları yeniden tanımlanırken, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023–2025 yıllarına ait yapı istatistikleri de yeni düzenlemeyle hangi yapıların etkileneceğini ortaya koyuyor.
Yeni Yönetmelik Hangi Yapılarda Sığınağı Zorunlu Hale Getiriyor?
Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle birlikte, belirli büyüklükteki tüm yeni yapılarda sığınak inşası artık zorunlu olacak. Buna göre:
Bağımsız bölümü 10’dan fazla olan konut projelerinde,
Yatak kapasitesi 50’nin üzerinde olan yurt, koğuş, otel ve tüm konaklama tesislerinde,
Yatak kapasitesi 25’i aşan yaşlı bakım merkezleri, engelli bakım evleri, çocuk yuvaları ve yataklı sağlık tesislerinde,
Emsal hesaplamasına dahil alanı 2 bin metrekareden büyük tüm imalat ve sanayi tesislerinde,
Kamuya ait binalarda alan büyüklüğü 1000 metrekareyi geçtiği anda,
Kapasitesi 5 bini aşan stadyum ve spor tesislerinde, seyirci kapasitesinin en az yüzde 3’ü büyüklüğünde sığınak yapılması şart hale getirildi.
Eğitim yapıları için de betonarme kalınlıklarına yönelik ayrıntılı kurallar getirildi. Buna göre sığınakların tavanının en az 20 santimetre, duvarlarının en az 30 santimetre betonarme olması zorunlu olacak.
Kamu Binaları ve Sağlık Tesislerinde Güvenlik Şartları Artırıldı
Yeni yönetmelikle kamu kurumları, sağlık tesisleri ve kritik hizmet sunan yapılar için ek yükümlülükler getirildi. Bu yapılarda:
En az 24 saat çalışabilecek kapasitede jeneratör bulunması,
Uydu telefonu veya acil durum Wi-Fi noktası kurulması,
100 metrekarenin üzerindeki sığınaklarda lavabo, elektrikli pişirme alanı ve 2,30 metrekarelik mutfak nişi yer alması,
İlkyardım dolabı, yangın tüpleri, bataryalı LED aydınlatma, sabit telefon ve radyo bulundurulması zorunlu hale geldi.
Metro Tünelleri Artık ‘Genel Sığınak’ Sayılacak
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun açıklamasına göre Türkiye genelinde bulunan 687 kilometrelik metro tüneli, olağanüstü durumlarda yaklaşık 1 milyon 374 bin kişiye acil barınma imkânı sağlayabilecek kapasitede. Bu tüneller, yönetmelik gereği artık genel sığınak statüsünde değerlendirilecek.
Sadece İstanbul’da 500 kilometreden fazla metro tüneli bulunduğu dikkate alındığında, megakentin olağanüstü durumlarda büyük bir sığınma kapasitesine sahip olacağı ifade ediliyor.
Millet Bahçeleri ve AVM’lerde Yer Altı Sığınakları Zorunlu Hale Geliyor
Yüzölçümü 15 bin metrekareyi aşan millet bahçelerinde alanın en az yüzde 3’ü kadar sığınak yapılması zorunlu olacak. Ayrıca alışveriş merkezleri ve büyük ticari otoparklar da yeni düzenlemeye dahil edildi. Buna göre:
Yeni yapılacak AVM’lerin otoparkları sığınak olarak tasarlanacak,
Mevcut AVM ve otoparklar ise 31 Aralık 2028’e kadar uygun hale getirilecek.
TÜİK Verilerine Göre Türkiye’de Kaç Yeni Bina Var?
Yönetmelikten etkilenecek yapı sayısını belirlemede en önemli kaynak, TÜİK’in yayımladığı Yapı Kullanma İzin Belgesi verileri oldu. Bu verilere göre son üç yılda Türkiye’de tamamlanan bina ve daire sayıları şöyle:
2023 yılı
Bina sayısı: 92 bin 917
Daire sayısı: 544 bin 952
2024 yılı
Bina sayısı: 105 bin 741
Daire sayısı: 640 bin 779
2025 yılının ilk iki çeyreği
Toplam bina sayısı: 43 bin 336
Toplam daire sayısı: 279 bin 498
Bu rakamlar, sadece son üç yılda 240 binden fazla yeni binanın kullanıma açıldığını gösteriyor. Bu nedenle milyonlarca kişinin yaşadığı konut stoğunun yeni yönetmelik kapsamında değerlendirileceği tahmin ediliyor.
Sığınaklarda Kayıt ve Denetim Sistemi Yenilendi
Yeni düzenlemeye göre:
Tüm sığınaklara ait ruhsat bilgileri Valiliklere ve AFAD’a bildirilecek,
Mevcut sığınakların bir yıl içinde denetimden geçmesi gerekecek,
Sığınakların bakımı, raporlanması ve acil durumda kullanıma hazır tutulmasından bina yönetimleri sorumlu olacak.
Haber Merkezi
