Türkiye, akraba evliliklerinde yüksek oranlarıyla dikkat çekerken, Avrupa ülkeleri bu duruma karşı yasalarla önlem almaya başladı. Son verilere göre, Türkiye’de 2024 yılında yapılan evliliklerin yüzde 3,3’ü kuzenler arasında gerçekleşti. Bu oran, özellikle kalıtsal hastalıklar ve toplum sağlığı açısından uzmanları uyarıyor.
Batı ülkelerinde özellikle son yıllarda artan mülteci sayısı, akraba evliliklerinin yeniden gündeme gelmesine yol açtı. Orta Doğu kökenli göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı İskandinav ülkelerinde, kuzenler arasında yapılan evliliklerin sayısı sağlık yetkililerini alarma geçirdi. Bu ülkelerde yapılan bilimsel araştırmalar, bebeklerde ortaya çıkan ve ömür boyu süren kalıtsal bozuklukların büyük bölümünün akraba evliliklerinden kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Norveç, bu tehlikeyi önlemek amacıyla 1 Ekim 2025 tarihinden itibaren 4. derece akrabalar arasında yapılacak evlilikleri yasaklama kararı aldı. Ülke genelinde kuzenler arasında yapılan tüm evlilikler, bundan sonra kanuna aykırı sayılacak. Norveç hükümeti, Meclis’te kabul edilen düzenleme ile akraba evliliklerinin toplum sağlığı üzerindeki olası tehlikelerinin azaltılmasının hedeflendiğini belirtti. Yapılan açıklamalarda, düzenlemenin sosyal yapıyı da olumlu etkileyeceğine dikkat çekildi.
Daha önce Belçika ve Hollanda da benzer adımlar atmış ve akraba evliliklerini geçersiz sayan yasalar yürürlüğe koymuştu. Avrupa’da bu konudaki önlemler artarken, Türkiye’de kuzen evliliklerini sınırlamaya yönelik herhangi bir resmi çalışma bulunmuyor.
Türkiye’de kuzen evliliklerinin yüksek oranı, özellikle kırsal kesimlerde ve geleneksel aile yapısına sahip bölgelerde dikkat çekiyor. Nüfusun bazı bölgelerinde kuzen evlilikleri, aile bağlarını güçlendiren bir gelenek olarak görülse de, sağlık riskleri göz ardı edilemiyor. Genetik uzmanları, bu tür evliliklerin çocuklarda doğuştan gelen hastalıkların, kalp ve metabolik rahatsızlıkların ve zihinsel gelişim bozukluklarının görülme riskini artırdığını vurguluyor.
Son yıllarda Avrupa’da artan akraba evlilikleri rakamları, hükümetleri yasal düzenlemelerle önlem almaya itti. Özellikle İskandinav ülkeleri, kuzenler arasındaki evlilikleri yasaklayarak, toplum sağlığını korumayı amaçlıyor. Norveç’in aldığı karar, Avrupa’daki diğer ülkeler için de örnek teşkil edebilir. Uzmanlar, akraba evliliklerinin hem bireysel hem de toplum sağlığı açısından ciddi bir risk oluşturduğunu belirtiyor.
Türkiye’de ise durum farklı. Kuzen evlilikleri halen yaygın ve toplumun geniş bir kesimi tarafından kabul görüyor. Bu nedenle ülke genelinde resmi bir kısıtlama veya bilinçlendirme kampanyası yürütülmüş değil. Türkiye, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Uzmanlar, bilinçlendirme ve genetik danışmanlık hizmetlerinin artırılması gerektiğini vurguluyor.
Sonuç olarak, Avrupa ülkeleri kuzen evliliklerini yasaklayarak toplum sağlığını koruma yoluna giderken, Türkiye’de bu geleneksel uygulama devam ediyor. Akraba evliliklerinin çocuk sağlığı üzerindeki etkileri, özellikle kalıtsal hastalıklar açısından ciddi uyarılar içeriyor. Önümüzdeki yıllarda Türkiye’de de benzer önlemlerin tartışılması olası görünüyor.
Haber Merkezi
