Tapu Devirlerinde Usulsüz Beyanlara Karşı Büyük Denetim Başladı

Tapu devir işlemlerinde, daire satış bedellerinin düşük gösterilmesine yönelik usulsüz beyanların önüne geçmek amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ortak bir denetim başlattı. Son yayımlanan Resmi Gazete kararı ile belediye rayiç bedelleri ve emlak vergileri yeniden düzenlendi; son üç yılda 10 ila 15 kat artırılan rayiç bedeller, özellikle yüksek enflasyon ortamında sıkça görülen usulsüz tapu bildirimlerini büyük ölçüde engelledi.

Bakanlık ekipleri, Türkiye genelinde 81 ilde gerçekleştirilen konut satışlarını geriye dönük olarak inceledi. Yapılan taramalarda son 5 yılda gerçekleşen yaklaşık 7 milyon gayrimenkul satışının detayları incelendi. İlk etapta şüpheli olduğu tespit edilen 100 binin üzerindeki dairenin alıcı ve satıcılarına uyarı yazısı gönderildi. Denetimlerin tamamlanmasıyla birlikte bu rakamın milyonları bulması bekleniyor. Denetimlerde, usulsüz satışlarda hem alıcı hem de satıcı tarafın sorumlu tutulduğu bildirildi.

Yürürlükteki mevzuata göre, konut devir işlemlerinde satış bedelinin yüzde 4’ü oranında tapu harcı ödenmesi zorunlu. Tapu harcı genellikle alıcı ve satıcı arasında eşit paylaştırılsa da, pratikte çoğu zaman harcın tamamını alıcı üstleniyor. Bu durum, taraflar arasında yapılan sözlü anlaşmalarla satış bedelinin düşük gösterilmesine ve ödenecek harcın azaltılmasına yol açıyor.

GİB yetkilileri, düşük beyan yönteminin yasalara aykırı olduğunu vurgulayarak, yapay zeka destekli sistemler ve özel denetim ekipleri aracılığıyla 5 yıl geriye dönük tarama başlattı. Denetimlerde, taşınmazın bulunduğu bölgedeki ortalama fiyatlar, gayrimenkulün yaşı, büyüklüğü ve nitelikleri gibi kriterler dikkate alınıyor. Eğer satış bedeli, piyasa değerinin belirgin şekilde altında kalıyorsa, hem alıcı hem satıcı adreslerine gönderilen beyanname ile savunma yapmaları isteniyor.

Savunmaların değerlendirilmesi sonrası, tapu bedelinin maksatlı olarak düşük tutulduğu tespit edilirse, taşınmazın eski sahibi ile yeni sahibi, gerçek bedel ile beyan edilen bedel arasındaki farkı yasal faiziyle birlikte ödemek zorunda bırakılıyor. Bu uygulama ile özellikle yüksek enflasyon döneminde artan usulsüz tapu bildirimi vakalarının büyük ölçüde önüne geçilmesi hedefleniyor.

Uzmanlar, yeni rayiç bedel düzenlemeleri ve denetim süreçlerinin, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruyacağını belirtiyor. Ayrıca, düşük beyan yöntemine başvuranlar için ciddi mali yaptırımların uygulanması, gelecekte benzer usulsüzlüklerin önüne geçilmesinde etkili olacak.



Haber Merkezi