Yargıtay'dan çalışanları sevindiren emsal karar geldi. İşverenin, işçiye haber vermeden veya onay almadan çalışma şartlarını değiştirmesi artık "esaslı değişiklik" sayılacak. Bu durumda işçi hem tazminat hem de işe iade hakkını talep edebilecek
Çalışma hayatında en çok tartışılan konulardan biri olan "çalışma koşullarında değişiklik" konusunda Yargıtay, çalışan lehine emsal niteliğinde bir karara imza attı. Karara göre, işveren işçinin onayı olmadan maaş, görev tanımı, çalışma saati veya yer değişikliği gibi esaslı değişiklikler yaparsa bu durum hukuken geçersiz sayılacak.
Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş'ın köşe yazısında yer verdiği bilgilere göre, işverenin çalışma koşullarında değişiklik yapabilmesi için bunu mutlaka yazılı olarak bildirmesi gerekiyor. İşçi ise bu değişikliği en geç 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul etmezse, yapılan değişiklik geçerli olmuyor.
Bu durumda işveren isterse sözleşmeyi feshedebilir; ancak fesih için geçerli bir sebep bulunması şart. Aksi halde çalışan, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve diğer tüm yasal haklarını talep edebilir.
Yönetim hakkı sınırsız değil
İşverenin "yönetim hakkı" kanunen tanınmış olsa da, bu hak Anayasa, İş Kanunu ve iş sözleşmeleriyle sınırlandırılmış durumda. Karakaş'a göre, yapılan değişiklik eğer işçi aleyhine sonuç doğuruyorsa ya da dürüstlük kuralına aykırıysa, bu artık "esaslı değişiklik" kapsamına giriyor ve işçi tarafından reddedilebiliyor.
Yargıtay'ın verdiği örnek kararlarda, bir çalışanın evine dört vasıta uzaklığında başka bir işyerine görevlendirilmesinin, servis veya yol ücreti sağlanmadığı takdirde esaslı değişiklik sayıldığı vurgulanıyor. Bu tür uygulamalarda, mahkeme işverenin "nakil yetkisini kötüye kullanıp kullanmadığını" da denetliyor.
Sözleşmede madde olsa bile keyfî davranılamaz
İş sözleşmesinde "nakil yetkisi" bulunması, işverenin sınırsız hareket edeceği anlamına gelmiyor. Yargıtay'a göre bu yetki, adaletli, objektif ve ölçülü biçimde kullanılmalı. Aksi halde yapılan işlem, işçi aleyhine esaslı değişiklik olarak değerlendiriliyor.
Bu kapsamda, işverenin çalışma koşullarında tek taraflı değişiklik yapması, işçinin yazılı rızası olmadan geçerlilik kazanmıyor. Eğer işveren bu kurallara uymadan değişiklik yaparsa, işçi hem işe iade davası açabilir hem de tazminat hakkını talep edebilir.
İşçi ne yapmalı?
Çalışma koşullarında keyfî değişiklikle karşılaşan çalışanların öncelikle ara buluculuk sürecine başvurmaları gerekiyor. Uzlaşma sağlanamaması halinde, çalışanlar İş Mahkemesi'ne giderek haklarını yasal yollarla arayabiliyor.
Uzmanlara göre bu karar, binlerce çalışanın iş güvencesini güçlendirecek nitelikte. Çünkü artık işverenlerin, çalışanı bilgilendirmeden yaptığı her değişiklik "geçersiz işlem" olarak sayılacak.
Haber Merkezi