Reuters'a konuşan kaynaklar, Türkiye'nin geçen ay Beyaz Saray'da yapılan Erdoğan-Trump görüşmesinde, Halkbank davası için yaklaşık 100 milyon dolarlık bir uzlaşma önerisi sunduğunu bildirdi. Teklifin içinde, bankanın suçunu kabul etmeme şartının da yer aldığı öğrenildi.
Türkiye ile ABD arasında uzun süredir gerilim konusu olan Halkbank davasında yeni bir gelişme yaşandı. Reuters'ın haberine göre, Türk yetkililer, geçtiğimiz ay Beyaz Saray'da gerçekleşen görüşmede ABD Başkanı Donald Trump'a, Halkbank'a karşı açılan dava kapsamında yaklaşık 100 milyon dolarlık bir uzlaşma teklifinde bulundu.
Kaynaklara göre teklif, bankanın suçunu kabul etmeyeceği ek şartlar içeriyor. Görüşmelere yakın iki isim, bu teklifin Ankara açısından önemli bir öncelik taşıdığını belirtti.
Halkbank davasının geçmişi
Devlet bankası Halkbank, İran'ın nükleer programına ilişkin ABD yaptırımlarını delmekle suçlanıyor. ABD Savcılığı, bankanın İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki paravan şirketler aracılığıyla 20 milyar dolar değerinde yasa dışı transfer gerçekleştirdiğini ve petrol gelirlerini gizlediğini iddia ediyor. Halkbank ise suçlamaları reddederek, kamu kuruluşu olması nedeniyle başka ülkelerde yargılanamayacağını savunuyor.
Ankara ve Washington ilişkilerinde yeni dönem
Bu uzlaşma girişimi, Türkiye'nin ABD ile ilişkilerde yeniden yumuşama dönemine girdiği bir süreçte gündeme geldi. Trump döneminde 2019 yılında Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alması, Washington-Ankara hattında büyük krize yol açmış; ABD, Türkiye'yi F-35 programından çıkarmış ve savunma sanayisine yaptırımlar uygulamıştı.
Halkbank davası da aynı yıl açılarak ilişkileri daha da gerginleştirmişti. Ancak iki NATO müttefiki arasında, son aylarda liderlerin kişisel temasları sayesinde diplomatik diyalog yeniden hız kazandı.
Yüksek Mahkeme kararı sonrası hareketlilik
ABD Yüksek Mahkemesi, geçtiğimiz pazartesi günü Halkbank'ın son temyiz başvurusunu reddederek davanın devamına karar verdi. Bu gelişmenin ardından Halkbank hisseleri yüzde 10 oranında değer kaybetti. Banka ise yaptığı açıklamada, "ABD ile Türkiye arasındaki mutabakatlar çerçevesinde hukuki bir uzlaşma zemini arayışımız olumlu yönde sürüyor" ifadelerini kullandı.
Erdoğan, Trump ile Halkbank konusunu görüştü
Altı yıl aradan sonra Beyaz Saray'da düzenlenen resepsiyona katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump ile Halkbank ve diğer ikili konuları ele aldı. Erdoğan, daha önce suçlamaları "hukuka aykırı" ve "çirkin" olarak nitelendirmişti.
Reuters, görüşmede hangi özel koşulların ele alındığını henüz netleştiremedi. ABD tarafının Türkiye'nin teklifine nasıl yanıt verdiği de açıklığa kavuşmadı.
Uzlaşma süreci hâlâ belirsiz
Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Gönül Tol, görüşmelerin ardından yaptığı değerlendirmede, 100 milyon dolarlık teklifin karmaşık pazarlıklarda somut bir adım olabileceğini söyledi. Tol, yazısında "Yüksek Mahkeme'nin kararı, Ankara ile Washington arasında bir anlaşmaya varılamayacağı anlamına gelmez" ifadelerine yer verdi.
Analistler ise 100 milyon dolarlık teklifin, nihai ödeme tutarının daha yüksek olabileceğini öne sürüyor. Daha önce benzer yaptırım davalarında Avrupa bankalarının toplamda 14 milyar doların üzerinde ceza ödediği biliniyor. Örneğin, Fransa merkezli BNP Paribas, ABD'nin Sudan, Küba ve İran'a yönelik yaptırımlarını ihlal ettiği suçlamalarını çözmek için 9 milyar dolar ödemeyi kabul etmişti.
Türkiye'nin Beyaz Saray'da gündeme getirdiği 100 milyon dolarlık Halkbank uzlaşma teklifi, iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası olabilir. Ancak ABD yönetiminin bu öneriye vereceği yanıt ve davanın geleceği hâlâ belirsizliğini koruyor.
Reuters